Średni, murowany dom na wsi, za mniej niż pół miliona, zbudowany na kredyt, jako spełnienie marzeń. Taki jest statystyczny polski dom, według Oferteo.pl. Badania portalu podsumowujące rok 2015 pokazują, że większość trendów trzyma się mocno od lat, a nowinki są jeszcze mało popularne.
Oferteo.pl, serwis łączący osoby poszukujące produktów i usług wraz z ich dostawcami, już po raz czwarty zbadał preferencje budowlane Polaków. Z zebranych danych wynika, że niektóre tendencje, takie jak preferowana powierzchnia domów czy wybór materiałów, utrzymują się na niezmiennym poziomie od kilku lat. Jak wskazują specjaliści z Oferteo.pl, nowoczesne rozwiązania, w tym te ekologiczne, choć obecne na rynku, na razie są stosowane bardzo zachowawczo.
Wymarzony dom jest średniej wielkości i raczej na wsi
Dane oferteo.pl wskazują, że w 2015 Polacy najchętniej budowali domy o powierzchni od 126 do 150 m2 (29%), co daje wynik niemal identyczny, jak w roku 2014. Niewiele mniej, bo aż 21% domów miało nieco mniejszą powierzchnię – od 101 do 125 m2. Jak wskazują eksperci Oferteo.pl, Polacy stosunkowo rzadko decydowali się na dom większy niż 200-metrowy.
W porównaniu z rokiem 2014 nic nie zmieniło się w kwestii lokalizacji: nadal najwięcej domów powstaje na terenach wiejskich (57%) oraz w średnich miastach (14%). W miastach powyżej 500 tys. mieszkańców domy najwyraźniej przegrywają z mieszkaniami: na inwestycję w dom w mieście zdecydowało się zaledwie 6% ankietowanych.
Co ciekawe, jako najczęstszy powód budowy własnego domu badani przez Oferteo.pl podają… spełnienie marzeń (28%). Nie bez znaczenia są też potrzeba zwiększenia przestrzeni mieszkalnej (16%) i chęć posiadania ogrodu (14%), jednak powiększenie rodziny jest dopiero na piątym miejscu (8%). Chęć wyprowadzenia się z miasta na wieś motywowała aż 13% ankietowanych przez Oferteo.pl, choć tylko dla 6% ceny mieszkań były za wysokie.
Kto buduje, gdzie i za ile?
Budowę własnego domu rozpoczynają najczęściej osoby w wieku od 30 do 40 lat (47%), choć prawie jedna czwarta decyduje się na ten krok mocno po czterdziestce. Sporo jest też tych, którzy budowę własnego domu zaczynają dość wcześnie (25-30 lat – 13%).
– Te dane wyraźnie pokazują, że statystyczny Polak buduje dom z myślą o zamieszkaniu w nim z rodziną. Ponadto, działa zachowawczo: decyzję o budowie domu podejmuje zazwyczaj dopiero po osiągnięciu ustabilizowanej sytuacji finansowej, która pozwala mu na realizację tego przedsięwzięcia – mówi Karol Grygiel, członek zarządu Oferteo.pl.
– Z kolei najmłodsze osoby, które decydują się na budowę domu, mieszkają raczej na wsi, gdzie budowa własnego domu jest naturalnym procesem usamodzielniania się po założeniu rodziny – dodaje.
Najwięcej domów powstaje niezmiennie w województwach: mazowieckim (14%), śląskim (14%), dolnośląskim (11%) i małopolskim (10%), zaś najmniej w świętokrzyskim, podlaskim i opolskim (po 2%), co odzwierciedla tendencje demograficzne Polski. Tylko 1% respondentów Oferteo.pl zdecydowało się na budowę domu zagranicą.
Największą popularnością cieszą się działki do 20 arów, które w komfortowy sposób bilansują potrzebę posiadania własnego miejsca na ziemi z kosztami, jakie pociąga za sobą jego zakup. 41% respondentów Oferteo.pl wybudowało swój dom na działce od 10 do 20 arów, jednak nieomal tyle samo (38%) zdecydowało się na działkę nieco mniejszą, w przedziale od 5 do 10 arów. Na większe działki zdecydowało się już mniej osób – tylko 10% wybrało działkę powyżej 20 arów, a znikomy procent ponad 30-, 40- i 50-arowe (odpowiednio 3, 2 i 4%). Z kolei najmniejsze działki, do 5 arów, wybrało jedynie 3% ankietowanych.
Całkowity koszty budowy domu najczęściej szacowano na 300-400 tys. (29%), ale dość często planowano zarówno nieco tańsze inwestycje (100-300 tys., 22%), jak i nieco droższe (400-500 tys.). Co ciekawe, prawie jedna piąta inwestorów była skłonna wydać na budowę powyżej pół miliona złotych (19%), jednak na wydatek ponad miliona gotowych było już tylko 3% respondentów.
Ponad połowa badanych przez Oferteo.pl (60%) musiała skorzystać z kredytu bankowego, by sfinansować inwestycję. Co więcej, w przeważającej liczbie inwestycji koszt ostateczny okazał się wyższy niż zakładano.
Najwięcej inwestorów, aż 31%, podsumowało całkowite koszty budowy na 300-400 tys., jednak spora grupa musiała wydać na własny dom więcej, aż do pół miliona (23%), a nawet ponad pół miliona złotych (25%).
– Dzieje się tak ponieważ, po pierwsze, niewielu inwestorów indywidualnych robi profesjonalny kosztorys przed przystąpieniem do budowy. Ich szacunki są bardzo orientacyjne, oparte na wycenach z gotowego projektu lub opinii znajomych – wskazuje Karol Grygiel. – Po drugie, większość inwestorów buduje systemem gospodarczym, zatrudniając różne ekipy, które wyceniają swoje usługi przed przystąpieniem do prac, a często nawet po. Po trzecie, ludzie raczej nie mają szczegółowych projektów wnętrz i ich kosztorysów – dopiero w trackie budowy decydują, jakie materiały zostaną zastosowane – mówi członek zarządu Oferteo.pl
Jednak choć przeciętny inwestor musiał w 2015 r. sięgnąć do kieszeni głębiej niż planował, prawie co piąty respondent Oferteo.pl (18%) nie przekroczył kwoty 300 tys. zł. W czym tkwi sekret oszczędności? – Najniższy zaobserwowany przez nas pułap kosztów osiągnęli naszym zdaniem ci inwestorzy, którzy zdecydowali się na prostą konstrukcję domu i niewielki metraż. W obniżeniu kosztów ogromny udział miał też przeważający wkład pracy własnej i pomoc rodziny, a także fakt otrzymania działki, bez konieczności inwestowania w ziemię – mówi Grygiel.
Własnoręcznie, ale nie bez problemów
Najwięcej, bo aż 33% ankietowanych przez Oferteo.pl inwestorów zamówiło wykonanie domu w stanie surowym zamkniętym, a nieco mniejszej liczbie respondentów (25%) zależało na stanie surowym otwartym. Stan deweloperski domu oferowanego przez wykonawcę wybrało 22% procent ankietowanych, a budowę „pod klucz” 17% badanych. – Te dane świadczą o tym, że przeciętny Polak buduje systemem gospodarczym, czyli sam szuka poszczególnych ekip. Nasi użytkownicy na wstępie szukają na Oferteo.pl ekipy, która zbuduje im dom w stanie surowym, a potem poszczególnych, wyspecjalizowanych ekip do danego typu prac. Wynika to z poczucia większej kontroli nad przebiegiem prac oraz przekonania, że to będzie tańsze rozwiązanie niż zatrudnianie generalnego wykonawcy – tłumaczy Karol Grygiel.
Ankietowani przyznali, że cały proces inwestycyjny, od kupna działki do ukończenia budowy domu, najczęściej zajmował im do dwóch lat (38%). Ponad jednej piątej ankietowanych (21%) zajął on ponad 2 lata.
Murowany, bez piwnicy, pokryty dachówką i ogrzewany gazem
Choć z roku na rok stale wzrasta zainteresowanie inwestorów lekkimi technologiami, badania Oferteo.pl od lat potwierdzają przywiązanie Polaków do tradycyjnych rozwiązań. W roku 2015 niezmiennie najczęściej stosowaną technologią wśród ankietowanych była technologia tradycyjna, wybrało ją 80% ankietowanych, w tym – 38% zdecydowało się na pustak ceramiczny Porotherm, 25% na bloczek komórkowy Ytong, a 17% na inny materiał tradycyjny. Technologią szkieletową czy kanadyjską było zainteresowanych 11% badanych.
Zazwyczaj są to domy parterowe z poddaszem użytkowym – taki typ wymarzyło sobie 69,8% ankietowanych. 18,6% inwestorów planuje natomiast wznosić dom parterowy, ale już bez poddasza.
Z roku na rok nie zmieniają się preferencje Polaków w zakresie podpiwniczania domów. Na budowę piwnicy w roku 2015 decydował się zaledwie co 10 inwestor.
Wśród preferowanych typów pokrycia dachowego od kilku lat zdecydowanie dominuje dachówka ceramiczna (43%). Jak przyznają eksperci z Oferteo.pl poziom ten utrzymuje się w tych granicach od 2012 r., a drugim popularnym typem pokryć jest blachodachówka (33%), która zdaniem specjalistów portalu cieszy się wzrastającym zainteresowaniem ze względu na atrakcyjną cenę i wygląd zbliżony do tradycyjnej dachówki. Dachówkę cementową wybrało 9% ankietowanych przez Oferteo.pl, a 5% zdecydowało się na blachę. 8% wybrało inny typ, np. pokrycia bitumiczne, a czasem nawet gont.
Przy wyborze sposobu ogrzewania inwestorzy badani przez Oferteo.pl najczęściej wybierali ogrzewanie gazowe (32%), jednak tuż za nim plasował się bardziej tradycyjny sposób ogrzewania: kocioł na paliwo stałe, takie jak węgiel, ekogroszek, miał, drewno opałowe, biomasę, czy słomę (27%). – Oczywiście znów mamy do czynienia z decyzją popartą argumentem ekonomicznym, choć prawdopodobnie w wielu przypadkach chodzi też o niedostępność sieci gazowej – wskazuje członek zarządu Oferteo.pl.
Ogrzewanie elektryczne, czy najnowsze, ekologiczne metody ogrzewania, takie jak kolektory słoneczne wybrał znikomy procent budujących, odpowiednio 3 i 4%. Tego typu technologia jest zauważalnie częściej stosowana już w istniejących domach, przy okazji modernizacji. W przypadku nowo budowanych domów inwestorowi najczęściej zależy na jak najszybszej przeprowadzce, przy świadomym odsunięciu w czasie decyzji o zastosowaniu nowinek technologicznych. Ciekawostką natomiast może być natomiast to, że co trzeci budujący zastosował ogrzewanie podłogowe – mówi Karol Grygiel z Oferteo.pl.
Metodologia badań
Przedstawione dane pochodzą z analizy ponad 16 tys. zapytań ofertowych zamieszczonych w serwisie Oferteo.pl w 2015 roku przez osoby zamierzające zlecić budowę domu, jak również z analizy pogłębionych wywiadów ankietowych przeprowadzonych na grupie ponad 200 respondentów budujących dom.