Wykonanie fundamentu to pierwsze zadanie stojące przed budowniczymi domu. Samo słowo fundament, ze względu na znaczenie tej części domu przeszło do języka potocznego, jako coś zasadniczego i solidnego. Tak, fundament to podstawa domu przez wszystkie jego długie lata użytkowania. W Polsce najpopularniejsze są fundamenty betonowe zarówno dla domów podpiwniczonych jak i tych bez piwnic. Beton jest dobrym materiałem jeżeli chodzi o budowę fundamentu ze względu na jego wytrzymałość na ściskanie.
Fundamenty najczęściej wykonuje się jako wylewane betonowe ławy fundamentowe. Fundamenty w tej postaci łatwo dopasować do projektu domu i posiadają one dużą wytrzymałość. Masywny i wytrzymały fundament jest szczególnie pożądany zwłaszcza w budynkach ciężkich – murowanych i wielokondygnacyjnych. Na wylewkę ławy stosuje się najczęściej beton B15.
Zasadniczo możemy wyróżnić fundamentowe ławy ze zbrojeniem i bez zbrojenia. Co do sposobu wykonania, istnieją dwa sposoby, wylanie betonu do deskowania lub bezpośrednio do wykopanego rowu.
Zbrojony fundament, czy nie?
W trakcie budowy i użytkowania domu dochodzi do zjawiska osiadania gruntu pod nim. Zjawisko osiadania gruntu ma jednak często nierównomierny rozkład. To znaczy w jednych miejscach osiadanie jest większe w innych mniejsze. Z tego powodu w fundamentach można zastosować zbrojenie, które zwiększy odporność ławy fundamentowej na siły zginania w trakcie nierównomiernego osiadania budynku. Trzeba też pamiętać że rezygnując ze zbrojenia należy zwiększyć szerokość i grubość ławy. Zbrojenie można wykonać z czterech prętów o średnicy 12mm połączonymi strzemionami, tak aby pręty mogły się przemieszczać w trakcie betonowania. Sam koszt zbrojenia nie jest duży, dodając do tego koszt większej ilości betonu w ławie betonowej bez zbrojenia, przemawia to na korzyść stosowania zbrojeń. Trzeba też pamiętać że zbrojenie pozwoli uniknąć pękania fundamentu na skutek osiadania a wraz z nim ścian budynku. Zatem, lepiej nie ryzykować.
Sposób wykonania w szalunku (deskowaniu)
jest to bardziej tradycyjna metoda wykonania ławy fundamentowej. W celu wykonaniu ławy w deskowaniu, należy wykopać rów szerszy od planowanej szerokości ławy o 10 do 15 cm. Na dno takiego rowu wylewa się cienką warstwę chudego betonu. Zadaniem tej warstwy betonu jest odizolowanie od gruntu betonu wylewanego na właściwą ławę. W przypadku kiedy byśmy wylali ławę bezpośrednio na grunt doszło by do zmieszania się dolnej warstwy fundamentu z piaskiem lub ziemią i znacznego osłabienia całego fundamentu. Po wylaniu chudego betonu i jego zaschnięciu w wykopie montujemy deskowanie, wewnątrz deskowania układamy zbrojenie i wtedy możemy wylewać beton na fundament. W chwili kiedy beton fundamentu zwiąże się możemy usunąć deskowanie i wyrównać teren wokół ławy.
Sposób wykonania bezpośrednio w gruncie
Ten sposób wykonania jest nieco prostszy, jest jednak jeden warunek. Wykop na fundament musi być zrobiony w sposób w miarę regularny, wymiarowy a grunt w jakim jest zrobiony nie może się zbyt obsuwać. W tym wypadku robimy wykop na szerokość przyszłej ławy fundamentowej. Wnętrze wykonanego rowu wykładamy folia hydroizolacyjną (zarówno dno jak i boki). Rolą folii jest zapobieżenie wyciekaniu zaczynu cementowego oraz eliminacja mieszania się betonu z gruntem. W rowie wyłożonym folią układamy zbrojenie, a następnie wylewamy beton. Wykonanie bezpośrednio w gruncie udaje się przeważnie w gruntach gliniastych. W przypadku bardzo piaszczystego gruntu gra nie warta jest świeczki istnieje duże prawdopodobieństwo że wykop się gdzieś obsunie, a wtedy jakość fundamentu będzie bardzo słaba. Wykonanie ławy fundamentowej bezpośrednio w gruncie jest tylko nieznacznie tańsze od wykonania w deskowaniu. Duże niedokładności wykopu powodują zwiększone zużycie betonu.
Marcin Kowalski – moderator serwisu